Πέμπτη 3 Σεπτεμβρίου 2009

Η έννοια της "στάθμισης" μιάς δημοσκόπησης.

- Επειδή, αναφερόμενοι σε δημοσκοπήσεις, συχνά διευκρινίζουμε αν μιλάμε γιά "σταθμισμένες" ή μή, μιά αναγνώστριά μας ρώτησε τί εννοούμε με την έννοια "σταθμισμένη".

Σταθμισμένη λοιπόν λέγεται η δημοσκόπηση εκείνη, τα αποτελέσματα της οποίας έχουν προκύψει μετά από προσαρμογή των ποιοτικών δεδομένων του δείγματος (δλδ.όσων έλαβαν μέρος στην δημοσκόπηση), με τα πραγματικά δεδομένα.

Και γιά να το κάνουμε πιό καταννοητό :
Έστω πως στην Ελλάδα, επί συνόλου ψηφοφόρων, το 45% είναι άνδρες και το 55% γυναίκες. (τα ποσοστά τελείως υποθετικά). Και κάνουμε μία δημοσκόπηση με δείγμα 1.000 ατόμων στην οποίαν έλαβαν μέρος 510 άνδρες και 490 γυναίκες, οπότε έχουμε ένα δείγμα το οποίο δεν ανταποκρίνεται στο πραγματικό αφού έχουμε ψευδώς 51% άνδρες και 49% γυναίκες. Οπότε τώρα τι κάνουμε ? Μπορούμε να ...προσθέσουμε γυναίκες ?  Όχι φυσικά αφού η δημοσκόπησή μας χρονικά έληξε.Άρα πρέπει να βρούμε, για ποιόν αριθμό το νούμερο 490 είναι το 55% του, όπως θα το επιθυμούσαμε.

Μετά από μερικές πράξεις λοιπόν, βρίσκουμε πως το 490 είναι το 55% του 891. Άρα θεωρούμε ότι το συνολικό μας δείγμα είναι 891 και όχι 1.000 ! Οπότε, από το νέο σύνολο δείγματος των 891, αφαιρούμε τις 490 γυναίκες που ψήφισαν και έχουμε 891-490=401 που είναι ο αριθμός των ανδρών ψηφισάντων που τελικά χρειαζόμαστε. Έτσι, στην δημοσκόπησή μας έχουμε 401 άνδρες και 490 γυναίκες και στο σύνολο των 891, το 401 είναι το 45% και το 490 το 55% όπως δηλαδή ακριβώς  και στην πραγματικότητα.

Ναι, αλλά εδώ ανακύπτει ένα …«ζητηματάκι». Είχαμε αρχικά πεί, πως στην δημοσκόπησή μας ψήφισαν 510 άνδρες ενώ εδώ λέμε πως χρειαζόμαστε τελικά μόνον 401. Άρα μας …περισσεύουν 109 ψήφοι ανδρών. Τι θα γίνει με αυτές τις ψήφους ?

Κανένα απολύτως πρόβλημα :
ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΤΙ ΕΧΕΙ ΨΗΦΙΣΕΙ Ο ΚΑΘΕΝΑΣ, ΔΙΑΛΕΓΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΤΥΧΗ 109 δείγματα ανδρών και τα πετάμε στα σκουπίδια, σαν δηλαδή να μην έλαβαν καν μέρος στην δημοσκόπηση. Kαί τέλος !

Αυτό λέγεται στάθμιση του δείγματος και δεν γίνεται μόνο με βάση το "άνδρες-γυναίκες" που χάριν παραδείγματος αναφέραμε παραπάνω, αλλά και με δεκάδες ακόμη παραμέτρους.(Ηλικίες, εκλογικές περιφέρειες, εισοδήματα, μορφωτικό επίπεδο, κλπ.κλπ.)

Αποτελεί μια απίστευτα πολύπλοκη διαδικασία αλλά τελικά δεν είναι κάτι πρακτικά δύσκολο, (αφού τρέχουν software για όλα αυτά) και διασφαλίζει την από κάθε άποψη μεγαλύτερη δυνατή εγγύτητα στα πραγματικά ποιοτικά δεδομένα.

Γι΄αυτό λοιπόν έχει εξαιρετική σημασία να γνωρίζουμε, αν τα αποτελέσματα μιάς οιασδήποτε δημοσκόπησης είναι σταθμισμένα ή όχι, αφού από την διαδικασία αυτή εξαρτάται, σε πολύ μεγάλο βαθμό, η αξιοπιστία των αποτελεσμάτων που θα μας δώσει.

Το άρθρο αυτό ήταν μιά (υπερ)παραγωγή του Τμήματος Εξημέρωσης & Περίθαλψης Απελπισμένων Ψηφοφόρων. (Μέλος του ομίλου εταιρειών Kazan dp.gr ΑΕΒΕ)

6 σχόλια:

  1. Να γιατί χρειάστηκα τη βοήθεια της Στέφης, για να περάσω Στατιστική... (μα τι στο καλό, ήταν & αυτά στην ύλη?) :Ρ

    Ευχαριστώ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Καλά πειράζει που με κούφανες ; :) :)

    Τόσα χρόνια μέσα στο dpgr είχες θαφτεί !
    Πως να αναδείξεις εκεί τις δημοσκοπικές σου γνώσεις ;
    Γιά ρώτα όμως... μήπως ενδιαφέρονται γιά καμιά δημοσκοπισούλα σταθμισμένη ;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Chobe: "Γιά ρώτα όμως... μήπως ενδιαφέρονται γιά καμιά δημοσκοπισούλα σταθμισμένη ;"

    Έτοιμη την έχω ήδη, καλομελέτα κι΄έρχεται !

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Μήπως να το γυρίσεις σε εκλογολόγος?
    Θα σε χρειάζονται μια φορά στα 4 χρόνια και πληρώνεσαι τον υπόλοιπο καιρό.
    Σε χαλεπούς καιρούς όπως τώρα, όπου παίζουν και σενάρια επαναληπτικών, νάτο το τζακποτ...

    Για σκέψου το...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. εγω πιστευω πως παντου πρεπει να υπαρχουν σταθμισμενες δημοσκοπησεις .
    αδιαφορη? εξαιρετικη? ξυπνησα καλα σημερα? συμπαθης ο φωτογραφος? τι σχολιο εκανε ο εχθρος μου να κανω το αντιθετο? κλπ..

    γινεται βρε παυλε αξιοπιστο αποτελεσμα χωρις σταθμισμενους ολους τους παραγοντες?
    ασχετο? :-)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Παύλο, νομίζω ότι υπάρχει και η δυνατότητα "κανονικοποίησης" του δείγματος. Δηλαδή το ειδικό βάρος των ανδρών να μειωθεί και να αυξηθεί το αντίστοιχο των γυναικών. Με αυτό τον τρόπο δεν μειώνεται το δείγμα (απο 1000 σε 891) αλλά παραμένει.

    Επίσης σε μερικές δημοσκοπήσεις κάνουν και αναγωγές των αναποφάσιστων, βάση των στατιστικών προηγουμένων εκλογικών αναμετρήσεων. Εδώ μπαίνουν περίπλοκες εξισώσεις, με πολλές μεταβλητές (για αυτό δεν πετυχαίνουν συνήθως -όπως στις ευρωεκλογές)

    Γενικά οι δημοσκοπίσεις είναι πολύ δύσκολες πια, καθώς πολύς κόσμος έχει "βαρεθεί" να τον ρωτάνε καθε τρείς και λίγο. Τα δείγματα πια δεν είναι και τόσο αντιπροσωπευτικά και όταν οι εκλογικές αναμετρήσεις απέχουν μεταξύ τους, πολλές απο τις μεταβλητές των εξισώσεων μπαίνουν στην τύχη. Οταν είναι κοντά, τότε με βάση και τα αποτελέσματα της κάλπης προσαρμόζονται οι μεταβλητές ώστε να ταιριάζουν τα αποτελέσματα με την τελευταία προ των εκλογών δημοσκόπηση.

    Γενικά είναι μια δύσκολη προσπάθεια και παρά την καθαρά επιστημονική μέθοδο που ακολουθείται, η αξία των αποτελεσμάτων πλησιάζουν την αξία αυτών μιας...χαρτορίχτρας!

    ΑπάντησηΔιαγραφή